آتن موطن دموکراسی در بلاک چین!

تزوس (tezos) که سابقه برگزاری بزرگترین ICO ارزهای دیجیتال را در تاریخ فعالیت های خود دارد چالش های مدیریتی را از سر گذرانده و همچنان رو به رشد است تا آنجا که در گسترش مرحله نخست بلاک چین خود با نام آتن (Athens) موفق بوده است.

همچنین نخستین دوره طرح های پیشنهادی برای ارتقا درون زنجیره ای پروتکل جایگاه ارز دیجیتالی تزوس که آتن نام گرفت را  با موفقیت گذراند و امروزه رتبه ۱۷ بازار را در دست دارد .

دو طرح پیشنهادی که در آتن وجود دارد و زمینه تولد دموکراسی را فراهم کرد، دگرگونی های زیادی را در بلاک چین تزوس بوجود می آورد که فاقد هرگونه نیاز به هارد فورک های تخریب گر (نظیر تداخل هایی که برای ارزهای دیجیتالی شامل بیت کوین، اتریوم و بیت کوین کش ایجاد شد) است.

یکی از دغدغه های تزوس تمرکززدایی از حاکمیت است که به دلیل مشکلات مدیریتی که پیش از این در این مجموعه ایجاد شده بود ، با اعمال تغییرات مدیریتی درون زنجیره ای دنبال می شود.

نخستین جرقه های تفرقه، همزمان با موفقیت تزوس در جذب مبلغ ۲۳۲ میلیون ریال از طریق عرضه های اولیه سکه (ICO) در سیستم مدیریتش زده شد تا آنجا که تنش های زیادی بین بنیانگذاران تزوس یعنی آرتور و کاتلین بریتمن (Arthur Breitman – Kathleen Breitman) و رئیس بنیاد تزوس، یوهان گِوِرز (Johann Gevers) ایجاد شد.

تداوم این درگیری و اختلاف نظرها منجر به جدایی گورز از گروه شد و دستاوردی تاریخی در جهت حاکمیت درون زنجیره ای (on-chain governance) از طریق دستیابی بنیاد تزوس، توسعه‌دهندگان و جامعه آن به اخرین مرحله نخستین روند اصلاحی بلاک چین رقم خورد.

همانگونه که برای یک کشور نوع حاکمیت با اهمیت است برای بلاک چین ها نیز از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است به دلیل اینکه در قالب حاکمیت بر اساس قوانین در حوزه تراکنش ها و قبول بلاک تصمیم اتخاذ شده و اجرایی می شود و نوع حاکمیت در بلاک چین بیانگر نحوه تایید تراکنش ها است و چگونگی ایجاد تغییرات در قوانین تشریح می شود نکته اینکه این شرایط در پروتکل ها نیز حاکم است.

سعی شده این نوشته اطلاعات جامعی در خصوص پروتکل خود اصلاح گر، چگونگی کار با آن و همچنین ارزیابی ساختار حاکمیتی آن با بلاک چین های دیگر و جایگاه آن در اختیار خوانندگان قرار داده شود.

لازمه تشریح چگونگی فعالیت سیستم رای دهی خود اصلاح گر تزوس و ساختار رو به رشد حاکمیتیش ، درک «بیکرها» (Bakers) و آشنایی با روند کار فرایند اصلاح  برای آشنایی با شیوه اتخاذ تصمیم تزوس است.

همانگونه که نانواها نان می پزند بیکرها نیز بلاک درست می کنند در تزوس نیز ساختن بلاک شامل فرآیندی است که نودهای کامل (فول نودی ها) در شبکه بلاک هایی نو را روی بلاک چین تزوس درست می کنند و تفاوتی که بافرایند ماینینگ دارند ، اثبات سهام نمایندگی شده (delegated proof of stake) را جایگزین الگوریتم اجماع اثبات کار کرده اند. این الگوریتم به توانایی سخت افزاری و نیروی برق زیادی نیازمند است و مورد استفاده بیت کوین، اتریوم ، لایت کوین و ارزی دیجیتالی دیگر قرار می گیرد.

ملاک انتخاب بیکرها توکن‌های تزوس (XTZ) است که در اختیار آنهاست و بیکری که دارای حداقل ۱۰,۰۰۰ توکن XTZ باشد صلاحیت نمایندگی دارد و متناسب با تعداد آنها قدرت بیشتری برای برگزیده شدن به منظور اعتبارسنجی مجموعه بعدی بلاک ها به دست می آورد.

دوره ارایه پیشنهاد دریافت کننده طرح های موردنظر بیکرهای شرکت کننده است که برای تعریف چگونگی نقش آفرینی آنها در حاکمیت درون زنجیره ای تزوس بهره برداری می شود این طرح ها به رای گذاشته شده و تنها یک طرح پیشنهادی به مرحله بررسی می رسد. معمولا این طرح ها متنوع هستند و گاهی شامل ارتقا اندازه بلاک، افزایش گس لیمیت (Gas limit) می شوند و یا مواقعی به تغییر تعداد توکن های موردنیاز برای منتخب شدن یک بیکر تعبیر می شوند.

بنیاد تزوس، توانایی بهبود خود را از طریق پروتکل اصلاحی مورد تایید جامعه تزوس، به عنوان ویژگی مهم آن می داند.با پایان یافتن دوره پیشنهادی، دوره بررسی آرا و آزمایش آغاز می شود و به این دلیل این پروتکل خود اصلاح گر نامیده می شود که در صورت عدم کسب رای ۸۰ درصدی، فرآیند اصلاح به آغاز دوره آزمایش عودت داده می شد.دوره آزمایش تزوس دگرگونی های بنیادی در حاکمیت ایجاد می کند به این شکل که طرح پیشنهادی بدون واسطه روی شبکه اصلی پیاده سازی نمی شود و نخست روی مجموعه جدا شده از مجموعه اصلی تزوس در ۴۸ ساعت ، تست می شود.

تصمیم گیری در مورد دلیل وارد شبکه شدن طرح پیشنهادی ، در جریان رای بیکرها برای انتخاب زنجیره شبکه آزمایشی و طرح پیشنهادی در شبکه اصلی تزوس ، دوره آزمایش انجام می شود.

طرح های ارایه شده برای افزایش جایگاه پروتکل ، با هدف اعتماد به عملکرد مناسب و درست ساختار مفهومی حاکمیت است. آتن A و آتن B طرح های پیشنهادی بودند که روند ایجاد تغییراتی در خود داشتند. آتن A برای اجماع های اثبات سهام تزوس ، افزایش گس لیمیت و کاهش تعداد موردنیاز توکن XTZ به ۸۰۰۰ توکن (به جای ۱۰,۰۰۰ توکن) را پیشنهاد داد و آتن B اجرای قراردادهای هوشمند روی تزوس مورد بحث ما را تسهیل کرد و امکان افزایش گس لیمیت تزوس و دوبرابری روند احتساب هر بلاک را فراهم کرد. که آتن A اکثریت آرا به کسب و به مرحله فعلی رسید.

تزوس کلاینت (Tezos client) زمینه رای دهی بیکرها به طرح پیشنهادی آتن و همه طرح ها را فراهم می کنند و بیکرها از طریق آنها تعداد بلاک های باقی مانده را تا اتمام  دوره رای گیری تشخیص داده و زمینه ارسال طرح های جدید را فراهم می کنند.

زمانی که فرایند رای گیری با موفقیت به اتمام برسد این پروتکل یک «ارتقای خودکار» را برای ایجاد تغییرات ایجاد و فعال می سازد. تابعی با نام درهم سازی پروتکل انتخابی بر روی پروتکل موجود با نام «زمینه یا متن» ، ورود پیدا کرده که برای پروتکل بعدی مهیا می شود.حاکمیت شامل دو دسته برون زنجیره ای و درون زنجیره ای می شود که برون زنجیره ای همچون ساختاری سنتی متمرکزند و افراد با آگاهی زیاد ایده هایی را برای تغییرات پروتکل طراحی و اجرا می کنند و حاکمیت درون زنجیره ای نیز مبتنی بر کد و قوانیین دگرگونی در بلاک چین کدگذاری می شوند.

اکنون می توان به ارزیابی بقیه بلاک چین های مهم پرداخت که بیت کوین یکی از آنهاست ، مجموعه قوانین وایت پیپر نظیر راهنمای برنامه نویس ، قفل زمانی (time lock) و ساختمان داده روش های مورد استفاده بیت کوین است و در پی تحقیق در خصوص یک مشکل طرح های پیشنهادی از طریق گزینه طرح پیشنهادی برای بهبود بیت کوین (BIP) ارسال و از سوی نودها پذیرفته و با حاکمیت برون‌زنجیره‌ای در پروتکل اجرایی می‌شود.

در اتریوم نیز مجموعه ای از توسعه دهندگان برگزیده کار حاکمیت درون زنجیره ای اختصاصی را با وارد کردن تغییرات روی پروتکل اتریوم دانجام می دهند باوجودی که با این کار تغییرات پویاتر و با سرعت اجرا می شود، بعضی اصول مربوط به تمرکززدایی بلاک چین دچار مشکل می شود.

بلاک چین بعدی کاردانو است که روند رای گیری آن مشابه تزوس که ز سوی کاربران دارنده سهم قابل‌توجهی از توکن‌های آدا (ADA)  به روز می شود تعداد توکن های کاربران،  فرصت ارایه طرح های پیشنهادی را فراهم کرده و آنها می توانند رای دهند و کابرانی که علاقمند به رای دادن نیستند می توانند سهم خود را تفویض کنند تا آنها در رای گیری شرکت کنند کاردانو هنوز فعالیت خود را آغاز نکرده و در حوزه نحوه حاکمیتی خود تصمیمی اتخاذ نکرده است.

بلاک چین ترون ساز و کار حاکمیتیش مشابه انتخابات سیاسی محلی است که نمایندگانش توسط دارندگان توکن برگزیده می شوند و این بلاک چین چینی از «نمایندگان منتخب» برای اهدای مزایا به جامعه بزرگ ترون بهره می برند جاستین سان، از حاکمیت در شبکه ترون به‌عنوان  «کنگره» یاد می کند که نمایندگان آن به «اعضای کنگره» می مانند.

نمونه های حاکمیت ناموفق بلاک چین مسیر را برای یک  هاردفورک بحث برانگیز هموار کرده است. هاردفورک‌ها با معتبر دانستن همه بلاک ها و تراکنش های بدون اعتبار قبلی تغییری اساسی در پروتکل رمزنگاری ایجاد کردند. آنها مواقعی که هک ایجاد شده و یا ناهماهنگی در بین اعضا باشد راه اندازی می شوند.

سازمان خودگردان غیرمتمرکز (دائو) اتریوم از مهم ترین نمونه هایی است که با جذب افزون بر ۱۱٫۵ میلیون اتر به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار در عصر خودش، بزرگ‌ترین میزان جذب سرمایه گروهی را در تاریخ  برای خود ثبت کرد اما پس از اندک مدتی به دلیل اشکال اساسی در کد آن مورد هدف هکرها واقع شد و ۳٫۶ میلیون اتر را از دست داد و زمینه اختلاف و تنش را در جامعه اتریوم فراهم کرد.

طرفداران حاکمیت درون رنجیره ای کد را قانون دانسته و هرگز نباید هرچیزی که در بلاک چین ایجاد می شود تغییر کند برخی از فورک حمایت کردند با این باور که هکرها نباید از این جریان متنفع شوند و افراد باید از طریق اجماع به جمع بندی برسند. و در نهایت اتریوم کلاسیک (نسخه اصلی زنجیره) تشکیل شد به این شکل که کد و هک هر دو بدون تغییر در بلاک چین باقی ماندند.

ترکیبی از هر دو مدل حاکمیت درون زنجیره ای و برون زنجیره ای می تواند بدون استفاده از برخی از مخرب ترین شاخص های هارد فورک ها مدل حاکمیت پویایی معرفی کند.

بنابراین می توان با اجتناب از تعصب برای حمایت از یکی از مدل های حاکمیتی مانع ایجاد تفرقه جامعه شد و از نتایجی که تزوس برای اصول حاکمیتی ایجاد کرد که هر دو مدل را با هم آمیخت و به رای گذاشت و در صورت ناکامی رای گیری مجدد را تعیین کرد. درصورتی که آتن موفق به اخذ رای موفقیت شود نخستین نمونه واقعی اصلاحی در پروتکل بلاک چین با اجرای دموکراتیک می شود.

در آخر در پاسخ به دلیل انتخاب آتن برای این طرح پیشنهادی می توان گفت : افزون بر اینکه آتن موطن دموکراسی است ، طرح های پیشنهادی و نسخه های تازه پروتکل تزوس به شکل الفبایی نام یک شهر را به خود می گیرد.