با پیشرفت روز افزون فناوری های ارزهای دیجیتال و مبادله و خرید و فروش با آنها، منجر به این شده که کشورهای مختلف دنیا به سمت اقتصادی حرکت کنند که به اصطلاح اقتصاد بدون پول نامیده می شود، با این شرایط باید راهکارهایی اندیشیده شود که در صورت حذف کامل پول نقد از چرخه اقتصاد جهان و کشورها تراکنش های مالی دارای شرایط خاصی باشد، این شرایط شامل حفظ حریم شخصی و انجام تراکنش ها به صورت محرمانه تر و جلوگیری از کاهش موجودی بانکی در صورت نرخ های منفی بهره است.
البته باید بدانیم که به طور قطع تفاوت های محسوسی بین فناوری های پرداخت دیجیتال و اقتصاد بدون پول وجود دارد. برخی از بانک های بین المللی و افراد یا شرکت ها به دنبال سامانه هایی برای پرداخت و یا دریافت دیجیتال در مبادله هایشان می باشند، که شامل سامانه های پرداخت دیجیتالی که حاصل نوآوری های ایجاد شده در حوزه فین تک هستند مانند پی پل یا ونمو که می تواند گزینه خوب و ساده‌ای برای انجام این امور برای آنها باشد.
در حوزه سامانه های پرداخت دیجیتال یکی از مباحثی که همیشه روی آن حرف ها و ایده هایی وجود داشته است ارائه خدماتی است که ضمن آنکه کارآمد است سریع و ارزان باشد و در این راستا دو جنبه بسیار مهم نیز همیشه پیش روی مدیران برای آن وجود دارد و آن جنبه ها جنبه فنی و بازاریابی سامانه های پرداخت دیجیتال است. اما بعید به نظر می رسد که با وجود این سامانه ها نیاز مردم به پول نقد کاملا از بین برود.
پول نقد دارای ویژگی های خاصی است مانند اینکه مردم کشورهای مختلف می توانند هر مقدار که تمایل دارند بدون هیچ واسطه ای از دیگر افراد دریافت کنند و یا اینکه آن را به دیگران بپردازند. به این معنی که مالکیت پول نقد صرفا با جا به جایی فیزیکی امکان پذیر است و به راحتی هر کسی می تواند آن را از فردی به فرد دیگر منتقل کند. پس این انتقال پول از افراد مختلف به یکدیگر نیاز به هیچ گونه مجوزی یا تراکنشی ندارد و می تواند کاملا محرمانه باقی بماند ضمن اینکه حریم خصوصی افراد نیز بدون هیچ دغدغه ای حفظ می ماند، این خصوصیت های پول نقد واقعا منحصر به فرد هستند و فعالیت های آنلاین مبادلات دیجیتالی از آن بی بهره است.
با وجود اینکه پول نقد دارای خصوصیت هایی است که پرداخت دیجیتال آن خصوصیت ها را ندارد، اما این دو نوع پول در اقتصاد در کنار یکدیگر به طور مسالمت آمیز همزیستی خوبی تا کنون داشته اند و در همه جوامع پیشرفته و جوامع مدنی این دو در کنار هم به پیشرفت اقتصادی جوانع کمک می کنند و اینگونه نیست که سامانه های پرداخت آنلاین اجباری برای عدم استفاده از پول نقد باشد و در واقع اینگونه سامانه ها شیوه ای جایگزین در کنار پول نقد محسوب می شوند نه اینکه مانعی برای استفاده از پول های کاغذی و سکه باشند. در واقع پرداخت دیجیتال می تواند راه حلی برای زمانی باشد که از پول نقد استفاده نمی شود.
هر کشور با هدف و انگیزه ای خاص مانند رونق اقتصادی و یا کاهش هزینه چاپ اسکناس، به سوی اقتصاد بدون پول نقد در حرکت است. مثلا در کشور چین که پیشرفت خوبی در راه پرداخت های دیجیتالی داشته اند، معنی پرداخت های دیجیتالی کنترل اجتماعی است تا جایی که چینی ها موفق شدند در سال ۲۰۱۲ میزان استفاده از پول های کاغذی را کاهش داده و تا ۹۶ درصد پرداخت های دیجیتالی افزایش یابد. و یا در کشور سوئد بدون هر نوع اجباری به مردم روند حذف پول نقد ادامه دارد. دولت کشور هند نیز برخی اسکناس های خود را فاقد ارزش اعلام کرد. اما باید به این نکته توجه شود که حذف کامل پول نقد از اقتصاد یک کشور مشکلاتی مانند افزایش آسیب پذیری خواهد داشت این آسیب پذیری جامعه می تواند در حوزه تمامیت خواهی قدرت‌های حاکم و یا نقض حریم خصوصی و کنترل های مالی نیز باشد. ( بیت کوین )
یک ایده در بانک‌های مرکزی کشورهای اروپایی مطرح شده است و آن دریافت نرخ بهره منفی است، در این ایده هیچ گونه سودی به حساب پس انداز شما در بانک ها تعلق نمی گیرد و به صورت ماهیانه و ثابت مقداری از پس انداز شما کسر خواهد شد. اما اجرای این ایده کار آسانی نیست و به طور قطع مردم برای کاهش نیافتن دارایی هایشان سعی می کنند پس انداز خود را به صورت پول نقد نگهداری کنند با این وجود اگر پرداخت ها دیجیتالی شود مردم دیگر نخواهند توانست پول خود را به این صورت نگهداری کنند.
چندی قبل صندوق بین‌المللی پول پیشنهاد کاهش ۳ تا ۶ درصدی نرخ بهره را داده است. این کاهش باید در دوره های رکود صورت گیرد. اما واقعیت این است که واقعا چند کشور ممکن است بتوانند چنین کاری را انجام دهند. بر این منوال در دوره های رکود اقتصادی و یا بحران اقتصادی بهتر است بانک ها نرخ بهره را به رقم منفی برسانند. در این صورت افراد انگیزه خوبی پیدا می کنند که به جای اینکه پول خود را پس‌انداز کنند آن را با خرج کردن وارد چرخه اقتصادی کشور خود کنند. ( بیت کوین )
روشی در بین مدیران بانک های جهان آغاز شده است که هر کسی که عقیده داشته باشد یا بخواهد پرداخت با پول نقد را جایگزین پول دیجیتالی نمایند و آن را ارجح تر بداند او را «خلافکار» می خوانند. اینگونه مدیران بانک ها کاربردهای قانونی و کاربردهای غیرقانونی برای استفاده از پول نقد قائل هستند. زیرا آنها تصور می کنند که تنها افرادی که در خارج از مرزهای کشوری که آنها زندگی می کنند، هستند که مجازند پول نقد را در معاملاتشان به کار ببرند. چون مردم کشور خودشان با کمک پول نقد دست به فرار مالیاتی می زنند و برخی نیز با آن می توانند به پول شویی و یا کمک مالی به تروریست های جهان بپردازند.
در آمریکا و اروپا اگر کسی بخواهد حجم بالا و زیادی اسکناس درشت داشته باشد باید برود و از نهادهای مشخصی مجوز دریافت کند. زیرا در این کشورها استفاده از اسکناس های درشت امری عجیب به نظر می رسد، یکی از مشکلات مردم در کشورهایی که پول نقد جایگاهی ندارد و مورد استفاده قرار نمی گیرد این است که آنها نمی توانند تراکنش های خود را بدون حضور واسطه حکومتی به اجرا در بیاورند در واقع اینگونه جوامع به سمت حذف پول نقد در حرکت می باشند آنها از مزایای پرداخت های آنلاین بیشتر بهره خواهند برد و به طور قطع در مقابل از مزایای پول نقد که گاهی منحصر به فرد است محروم خواهند بود. ( بیت کوین )
در صورتی امکان دریافت و پرداخت پول کاملا وجود نخواهد داشت که قرار باشد همیشه همه تراکنش های مردم یک جامعه با حضور یک واسطه حاکمیتی حتما انجام شود این کار که قدرت حاکمیتی باید همیشه و حتما در همه تراکنش ها حضور داشته و بر آنها نظارت کامل و دقیق داشته باشد، یک مساله مهم و حساس است زیرا منجر به نقض حقوق حریم شخصی مردم آن جامعه خواهد شد اما در این رابطه، نظر دولتمردان چیز دیگری است. ( بیت کوین )
دولت ها در جوامع بدون پول نقد معتقدند با حذف کامل پول نقد از جامعه آنها بهتر می توانند از حقوق شهروندان در برابر قانون شکنان و تروریست ها حمایت و محافظت کنند. از نقطه نظر اینگونه دولت ها، قانون شکنان و تروریست ها، کسانی هستند که جرایم سازمان یافته ای را طرح ریزی کرده و انجام می دهند. اما اگر با این کار خود دولت ها بخواهند اهداف نادرستی را دنبال و پیاده سازی کنند و به دنبال منافع خود برنامه و تصمیم هایی را به اجرا برسانند، تکلیف چیست؟
دولت ها به راحتی می توانند جلوی هر تراکنشی را که بخواهند، بگیرند چرا که انجام هر تراکنشی نیازمند تأیید واسطه می باشد و دولت می تواند به بهانه هایی موجودی برخی افراد را توقیف نماید. شاید امروز از این دست اتفاقات به وقوع نپیوندد اما لازم است نظام مالی کشورها به قدری قدرتمند و دقیق و کارآمد باشد که بتواند تغییر ذائقه و مسیر سیاستمداران را ببندد و از آن جلوگیری کند و اگر به غیر از این باشد چنین نظامی از توان چندانی برای ایستادن در برابر خودکامگی اکثریت برخوردار نخواهد بود. هر چند در مواردی پول نقد نتواند ابزار درست و خوبی برای بسیاری از تراکنش های مردم یک کشور و سایر ملل باشد اما حذف کامل آن و جایگزین کردن پول دیجیتالی موضع شهروندان در برابر دولت ها را ضعیف خواهد کرد.
اما در اینجا چندین سوال مطرح است و آنها این است که چه ابزاری برای حفظ حداقلی حریم خصوصی افراد در دنیای پول های دیجیتالی یا دنیای فاقد پول نیاز است؟ چه پول و ابزاری باید ایجاد شود تا در برابر نرخ منفی بهره از اموال مردم محافظت کند؟ همیشه در تمام زمان هایی که ساختار نظام های مالی در دنیا وجود داشته یعنی از قرن ها قبل تا به امروز که این ساختارها پیچیده و دقیق تر شده است هرگز بخش خصوصی نتوانسته یک راه حل کلان در خصوص پول به جامعه بدهد به طور مثال اگر یک شرکت خصوصی بخواهد یک پول رسمی را ایجاد کند قطعا با واکنش های تندی از سوی سازمان های دولتی ناظر مواجه خواهد شد به طوری که جلوی این فعالیت را به سرعت می گیرند. ( بیت کوین )
اما امروز بیت کوین می تواند منجر به بر هم خوردن این روال چند قرنی شود زیرا بیت کوین دارای ماهیتی غیر متمرکز و دیجیتالی است. در واقع این پول دیجیتالی یک پدیده جدید و کاملا متفاوت محسوب می شود که می توان آن را به صورت به صورت همتا به همتا مورد معامله و مبادله توسط همه مردم جوامع قرار داد چرا که بیت کوین پلی بین پول نقد و پرداخت دیجیتالی محسوب می شود و نقطه ضعف های پول‌های خصوصی را نیز ندارد. یک ویژگی جالب پول دیجیتالی بیت کوین این است که در برابر محدودیت های اعمال شده از سوی نهادهای مختلف کاملا مقاوم می باشد و دارای سطح قابل قبولی از محرمانگی است. اما نکته جالب این است که کمتر از ده سال از عمر این پول دیجیتالی می گذرد و در واقع می توان گفت بیت کوین پناهنگاهی در برابر حذف پول نقد از جامعه است. ( بیت کوین )