بلاک چین در اصل یک دفتر ثبت آنلاین است که اطلاعات را به شکلی ایمن ذخیره میکند و آن را به شکل یک منبع اطلاعاتی خللناپذیر در دسترس همگان قرار میدهد.
این فناوری تنها توسط یک نهاد به خصوص کنترل نمیشود، بلکه در میان تعداد زیادی از رایانهها توزیع شده است و از فرمتی خاص و مطمئن برای ثبت داده ها استفاده میکند؛ به گونهای که اطلاعات را نتوان توسط افراد دیگر تغییر داد یا مخدوش کرد. استفاده از روشهایی نظیر تمرکززدایی از دادهها و حفاظت از آنها در برابر دستکاری، ایجاد شفافیت و تبادل اطلاعات را در بلاک چین تسهیل کرده است. بدین ترتیب، این روش خاص از ثبت داده، ظرفیت زیادی برای شکل دادن به موج جدید فناوری و قابلیت تعامل با آن را فراهم کرده است.
بلاک چین (Blockchain) اغلب به عنوان انقلاب بعدی فناوری شناخته میشود که گویا قرار است همه چیز را از معاملات آنلاین گرفته تا دولت الکترونیک تحت تاثیر قرار دهد. اما شاید پرسش بسیاری از فعالان صنایع انرژی پاک و فعالان زیست محیطی این باشد که دستاورد این فناوری برای انرژیهای تجدیدپذیر چه خواهد بود.
بلاک چین میتواند یکی از راهحلهای بسیار مهم برای کاهش انتشار کربن در درازمدت و کمک به توسعه پایدار در سراسر جهان باشد و شبکههای هوشمند مبتنی بر بلاک چین به عنوان یک ابزار قدرتمند میتوانند به کاهش نابرابری و تأمین انرژی ارزانتر و پاکتر در تمامی مناطق چه شبکههای برق توسعه یافته و چه مناطق محروم از انرژی کمک کند.
بسیاری از شرکتهای نوپا سعی دارند با ترویج شیوههای اشتراک گذاری آنی دادهها، از بلاک چین به عنوان ابزاری برای توسعه شبکههای انرژی در دسترس و پایدار استفاده کنند. زیرا بلاکچین اعتماد لازم را برای به اشتراکگذاری دادهها فراهم میکند. دو فناوری ارز دیجیتال و بلاکچین تقریبا به صورت همزمان پابه عرصه وجود گذاشتند، اما بلاکچین بسیار فراتر از یک بستر ساده برای عرضه رمز ارزها محسوب میشود.
بلاکچین میتواند زمینه را برای رقابت عادلانه منابع انرژی پاک در شبکههای هوشمند و اعطای حق انتخاب به مصرفکنندگان و قیمتگذاری مناسب فراهم کند، مصرف کنندگان با استفاده از یک شبکه هوشمند وابسته به بلاکچین قادر به مقایسه بهتر تأمین کنندگان انرژی خود و نیز امکان خرید مستقیم از آنها خواهند بود.
ایده ایجاد شبکههای انرژی مبتنی بر بلاکچین، همان امکان رقابت مؤثر و ترویج انرژی پایدار به شرطی است که مصرف کنندگان، کنترل کامل نحوه تأمین انرژی مصرفی خود و نیز اطلاعات مبتنی بر نحوه تولید آن را در اختیار داشته باشند. نتیجه فراگیر شدن شبکه بلاکچین در جهان ایجاد یک بازار کاملا جدید برای انرژی پاک است.
فناوری بلاکچین عرصهای نوظهور است که میتواند ابداعاتی تازه در صنعت انرژیهای تجدیدپذیر ایجاد کند. زیرا مصرف زیاد انرژی شبکه در فرایند استخراج رمزارزها موجب تشدید روند صعودی انتشار کربن شده است. همچنین یک شبکه انرژی هوشمند که به مصرفکنندگان حق انتخابهای شفافتری بدهد، میتواند بازار را به سمت یکپارچگی بیشتر با منابع انرژی پاک سوق دهد.
به صورت آزمایشی در استونی شبکه هوشمندی مبتنی بر بلاکچین با عنوان WePower راهاندازی شده، که در واقع نوعی بازار انرژی مبتنی بر انتخاب مشتری است و براساس دادههای ارائه شده از مجموعهای از تولیدکنندگان انرژی فعالیت میکند. در این بازار مصرف کنندگان با کمک مدیریت این برنامه میتوانند از آزادی عمل بیشتری در انتخاب منبع تأمین انرژی خود و بنابر مقتضیات دقیق تولید لحظهای و قیمت آن برخوردار شوند.
بسیاری از شرکتهای بزرگ و حتی شرکتهای نوپا در تلاش هستند تا بتوانند از ظرفیت بالای بلاکچین برای تسریع روند گذار به سوی انرژیهای پاک بهره ببرند. انتخاب مورد علاقه بازار منابع انرژی ارزانتر نظیر انرژیهای تجدید پذیراست و این امر میتواند به معرفی انرژی پاک به عنوان یک گزینه اصلی کمک شایانی کند.
شبکه برق کاملا دیجیتال استونی این امکان را فراهم کرده است که بتوان درکنار آزمایش پروژه بلاکچین فرصتی برای ترویج منابع تجدیدپذیر فراهم شود. برای مثال در کشور هند به محض خاموشی در شبکه اصلی برق، یک نیروگاه محلی در مناطق روستایی که تحت مالکیت یک مزرعهدار است، میتواند به عنوان یک منبع پشتیبان، شروع به تزریق انرژی به شبکه کند و قیمت پیشنهادی برای خرید این انرژی میتواند با توجه به وضعیت سایر منابع موجود در شبکه، میزانی شناور تعریف شود. اگر این خاموشی در طول روز رخ دهد، بسیاری از نیروگاههای خورشیدی نیز قادر به پوشش نیاز مصرفکنندهها خواهند بود، با این حال، در طول شب، اپراتورهای نیروگاههای زیستتوده فرصت بهتری برای فروش برق خود با قیمتی بالاتر خواهند داشت. تمامی این پویایی بازار عرضه و تقاضا میتواند به طور تحت پوشش قرارداد هوشمند بلاکچین قرار گیرد.
بلاک چین برای تبدیل شدن به یک ابزار جهانی نیاز به ایجاد یک درک مشترک میان تمام افراد دارد. اما تا آن زمان، کسب و کارهای نو پا به سردمداری خود در این تکنولوژی و کمک به جوامع کوچک و کشورهای در حال توسعه برای بهرهگیری از مزایای انقلاب انرژیهای پاک ادامه خواهند داد.
تمرکززدایی از سیستمهای انرژی، به فرایند دموکراتیزه کردن اطلاعات کمک کرده و این امکان را در اختیار افراد قرار میدهد که بتوانند تصمیمگیری بهتری داشته باشند. برای موفقیت حتمی این راهکار، شبکههای هوشمند به همکاری تمامی افراد برای به اشتراکگذاری اطلاعات خود نیاز دارد حرکتی که بسیاری از شرکتها و حتی شهروندان خصوصی تاکنون از انجام آن امتناع کردهاند.