در مدت ۱۰ سالی که از انتشار وایت پیپر بیت کوین میگذرد، درک ما از دنیای پیرامونمان تغییر کرده است. معرفی یک ارز دیجیتال جهانی که میتواند بدون یک قدرت مرکزی موجودیت داشته باشد چشمان ما را به روی امکانات و قابلیتهای پول باز کرد، منظور این است که ممکن است متفاوت از چیزی باشد که ما شناختهایم. جامعهی امروز ما نسبت به فرصتهای پیش روی اقتصاد دیجیتال داناتر است و ميداند معنای اینکه مانند بانک خودتان عمل میکنید یعنی چه.
جالب است بدانید این تغییر تنها در طول یک دهه اتفاق افتاده است.
اعتراف میکنم اولین مرتبهای که وایت پیپر را مطالعه کردم نسبت به آن شک داشتم. برخی موارد مطرح شده در آن مانند خرج کردن دوباره، بهعنوان یک مشکل نیازمند راه حل مطرح نشده بودند. استخراج کنندگان پیچیده، گرهها، جایزههای بلاک (block rewards)، و شواهد کار موجب شده بود تا این سیستم غیرممکن به نظر برسد.
در ادامه شما را با دلایلی آشنا میکنیم که نشان میدهند دنبال کردن بیت کوین ارزشمند است.
۱- بیت کوین چشمان ما را به روی این حقیقت گشود که میتوانیم پول را تغییر دهیم
اکثر مردم هرگز به این موضوع فکر نکردهاند که “پول چیست؟” یا “پول خوب یعنی چه؟” در مدرسه اینگونه به ما یاد دادهاند که سیستمهای مالی از نوعی مبادلهی ابتدایی ایجاد شدهاند و تحول یافتهاند، ولی چرا؟ چطور؟ آیا ممکن است پول دیجیتال بهتر از پول نقد باشد؟
من هم مانند دیگران پس از مطالعه در مورد بیت کوین به بررسی این پرسشها پرداختم و پاسخ آنها قطعا ‘بله’ است – یعنی ما میتوانیم شکل بهتری از پول را خلق کنیم.
۲- نخستین کش دیجیتال قابل توجه
وایت پیپر نشان دهندهی معرفی خودمختاری و آزادی کنترل بر داراییهایتان است. با بیت کوین، پول شما واقعا پول خودتان است.
۳- سوابق زمانی (Time-stamping) دادههای دیجیتال
راه حل بیت کوین برای مشکل خرج کردن دوباره (double-spend) فراتر از شبکهاش رفته است و با تضمین مالکیت منحصر به فرد هر بخش از دادهها، یکی از مشکلات دنیای مجازی را حل کرده است. انتشار سوابق زمانی تراکنشهای تایید شده در یک دفتر کل عمومی موجب میشود قابل کپیبرداری نباشد. چنین فناوری در بسیاری اپلیکیشنهای دیگر نیز مفید بوده است.
۴- قفل و کلید برتر
استفاده از قفل و کلیدهای کریپتوگرافیک بهترین اندازهی امنیتی شخصی را برای داراییهای دیجیتال در اختیارمان قرار میدهد – آنها قابل شکست نیستند.
یک رقم تصادفی ۲۵۶ بیتی (که به آن کلید خصوصی میگویند) از هر کلید فیزیکی برتر است. در واقع این کلیدها آنقدر خوب هستند که دیگر به کلیدها و قفلهای قدرتمندتر نیازی نخواهیم داشت – مسئله اینجا است که چگونه رابط خوبی را در اختیار کاربران قرار دهیم تا به سادگی بتوانند کلیدهایشان را مدیریت کنند.
در اینجا UI/UX هوشمندانه برای پیشرفت بسیار حائز اهمیت میشوند، در حالیکه کلیدهای چند امضایی معرفی شده توسط BitGo به حل این مشکل کمک میکنند.
۵- PKI 2.0
بیت کوین یکی از اولین اپلیکیشنهای قابل توجه، گسترده، و عمومی را برای زیرساخت کلید عمومی (PKI) عرضه کرد، و آن را برای تایید هویت کاربر و تسهیل تراکنشها مجهز کرد. زیرساخت کلید عمومی از دهه ۱۹۷۰ وجود داشته است، ولی قبل از بیت کوین شاید تنها اپلیکیشن قابل توجه در این زمینه، ایمنسازی نام دامنهها با استفاده از HTTPS بود.
۶- هیچ الزامی برای شخص ثالث وجود ندارد
تاریخ نشان داده است سامانههای شخص ثالث غالبا شکست ميخورند.
ساتوشی، نیاز به توسعهي پروتکل مورد توافق برای خلاص شدن از شر سیستم پولی دیجیتال مشکلساز و پرهزینهی شخص ثالث را درک کرده بود. واسطهای به اصطلاح مورد اعتماد، ریسکهای متقابلی را برای کاربران ایجاد میکنند. به آنها اعتماد شده است تا این تراکنشها را کامل کنند ولی امکان شکست را فراهم میکنند.
کارتهای اعتباری نمونهای از این مورد هستند. آنها ما را در معرض خطر قرار میدهند و سپس هزینهی انجام تراکنش برای پوشش دادن آن ریسک را برعهده ما میاندازند. بیت کوین نیاز به این سازمانها را برطرف کرد.
۷- از بین بردن تورم ساختهی انسان
تورم غالبا بهواسطهی چاپ بیش از اندازهی پول ایجاد میشود. منبع ثابت بیت کوین باعث از بین رفتن قدرت مرکزی چاپ پول میشود و این قدرت را به دستان میزانِ کامپیوتر میسپارد و به این ترتیب پولتان نمیتواند در کنترل دیگران باشد یا از بین برود.
انسانها در طول تاریخ تمام اقتصادهای طراحی شده را از بین بردهاند، حال سپردن قانونگذاری آن به کامپیوترها موجب پیشگیری از این خرابکاری میشود؟ به نظر من میشود.
۸- پول برای اقتصاد جهانی
کریپتوکرنسی یک نوع جدید از تجارت است؛ ما هرگز چنین شکلی از پول را نداشتهایم که بدون زحمت مرزها را طی کند.
بیت کوین راه جدیدی برای پیوند بین نواحی قضایی محتلف را در اختیارمان قرار میدهد و اقتصادهای جدید را به همراه دارد. این مورد در BitGo قابل توجه است. BitGo جایی است که به کلاینتهای بیش از ۵۰ کشور از طریق بیت کوین خدمت رسانی میکنیم.
۹- قدرت دادن به افراد
بیت کوین شما را از بند انتخاب پول رها میکند. دسترسی و کاربری آن به حالت دموکراتیک درآمده است و به این ترتیب هر شخصی از هر مکانی میتواند در آن مشارکت کند.
بیت کوین در زمان معرفی خود بهعنوان یک سیستم پولی بهتر، مشکلات موجود در سیستم بانکداری کنونی را برجسته کرد. جابجایی جهانی، تأیید هویت، و تعویض پذیری پول مشکلاتی هستند که به گذشته بر میگردند.
۱۰- کامپیوترها از اصول پیروی میکنند
این وایت پیپر به توانایی بلند مدت بیت کوین در محافظت از ما در برابر خودمان اشاره می کند. انسانها ممکن است اشتباه کنند و با وجود اینکه این مسئله همیشگی است ولی نمیتوان برای آن آماده بود. ما همچنین در دنبال کردن اصول نیز ضعیف هستیم، درحالیکه کامپیوترها در این مورد بسیار خوب عمل میکنند. یک مجموعهی باز از اصول که توسط کامپیوترها مدیریت میشود موجب پایدار شدن سیستم اقتصادی میشود چرا که در معرض خطای انسانی قرار ندارد.
برای شروع توضیح کوتاهی در مورد بیت کوین بیان میکنیم. بیت کوین یک ارز دیجیتال است. بیش از ۸۰۰ ارز دیجیتال در حال حاضر وجود دارد. ارزهای دیجیتال به وسیله مقامات دولتی مرکزی کنترل نمیشوند. ارز دیجیتال به وسیله استخراج کنندگان این ارز تولید میشود که از کامپیوترهایشان و سخت افزارهای مخصوصی برای پردازش تراکنشها، ایجاد امنیت در شبکه و به دست آوردن بیت کوین استفاده میکنند. طرفداران ارزهای دیجیتال میگویند که این کار باعث میشود تراکنشها با امنیت بیشتر ثبت شوند. بخشی از این امنیت به خاطر استفاده از فناوری بلاک چین است که تراکنشهای ارزهای دیجیتال را بر اساس رمزنگاری در شبکه خود ثبت و نگهداری میکند.
از سن بیت کوین تنها ۸ سال و نیم میگذرد ولی قدیمیترین و با ارزشترین ارز دیجیتالی است که وجود دارد. در زمان کوتاهی توانسته تاریخچه پرجدلی برای خود ایجاد کند ولی همچنین موفق شده است که طرفداران پروپاقرص برای خود دست و پا کند. میتوانید پس از خواندن این مقاله اطلاعات جامعی در مورد بیت کوین به دست آورید تا اگر سخن از آن به میان آمد، حرفی برای گفتن در این زمینه داشته باشید.
تولد بیت کوین
اصل بیت کوین به سال ۲۰۰۸ برمیگردد. هنگامی که ابداع کننده آن که نام مستعار خود را ساتوشی ناکاموتو گذاشته بود، نمونهای از بیت کوین را منتشر کرد. این نمونه در سال ۲۰۰۹ به ایمیل برخی از افراد فرستاده شد. او در سال ۲۰۱۰ از این پروژه کنارهگیری کرد و ناپدید شده ولی دیگر توسعهدهندگان کار او را دنبال کردند. تولد بیت کوین در سوم ژانویه ۲۰۰۹ است هنگامی که ناکاموتو ۵۰ واحد اولیه این ارز دیجیتال را استخراج نمود.
یک خالق فراری
هویت واقعی خالق بیت کوین هیچگاه مورد تأیید قرار نگرفت. نشریه نیوزویک ادعا کرده است که خالق بیت کوین را در سال ۲۰۱۴ در تمپل سیتی کالیفرنیا پیدا کرده است ولی این شخص ادعای آنها را تکذیب کرد. در سال ۲۰۱۵ یک کارآفرین استرالیایی به نام کرگ رایت (Craig Wright) گفت که خالق بیت کوین بوده است ولی نتوانست برای این ادعایش مدرکی ارائه کند. ناکاموتو هرکسی که باشد بسیار ثروتمند است زیرا گفته میشود که او یک میلیون بیت کوین را در حال حاضر در اختیار دارد.
یک پیتزای بسیار گران قیمت
اولین تراکنش که به وسیله بیت کوین انجام شد، در ۲۲ مه سال ۲۰۱۰ بود. هنگامی که یک برنامه نوایس به نام لازو هانیس، گفت که به ازای دریافت یک پیتزا ده هزار بیت کوین پرداخت کرده است! در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۷ ده هزار بیت کوین معادل ۹۹ میلیون دلار شده بود.
میتوانید بیت کوین پرداخت کنید
با اینکه بسیار دور از ذهن به نظر میرسد، ولی مردم برای خرید مایحتاج خود از Bitcoin استفاده میکنند. بزرگترین فروشگاههایی که بیت کوین را میپذیرد overstock.com، اکسپدیا (Expedia) نیواگ (NewEgg) و دیش (Dish) هستند.
اداره مرکزی بیت کوین
در یک زمان دولت آمریکا بزرگترین مالک Bitcoin بود. در سال ۲۰۱۳ بعد از اینکه افبیآی سایت Silk Road (سایتی در دارک وب که مردم میتوانستند در آن مواد مخدر و اجناس و خدمات غیرقانونی را به وسیله Bitcoin خریداری کنند) را نابود کرد، در یکی از کیف پولهای این سایت ۱۴۴ هزار Bitcoin وجود داشت. سرمایه گذاران بسیار تلاش کردند تا بتوانند بیت کوینهایی را که به وسیله دولت از این سایت ضبط شده بود به دست آورند.
بدشانسی بزرگ
در اوایل سال ۲۰۱۴ بیت کوین با افت قیمت شدیدی پس از هک صرافی ژاپنی Mt.Gox روبرو شد. حدود ۴۶۰ میلیون دلار از این صرافی دزدیده شد. این بزرگترین سرقت بیت کوینی تا به حال بوده است و دغدغهها را درباره امنیت ارزهای دیجیتال افزایش داد.
نظر میلیاردرها
وارن بافت (Warren Buffet) شاید معروفترین سرمایه گذار دنیا باشد که تمایل آنچنانی به سرمایه گذاری بر روی بیت کوین ندارد. او تنها یک بار در مورد این ارز دیجیتال صحبت کرد و گفت:” از آن دوری کنید. این سرابی بیش نیست. ایده ارز دیجیتال از نظر من یک شوخی بیشتر نیست.”
جیمی دیمون (Jamie Demon) میلیاردر دیگری که رئیس شرکت جیپی مورگان است نظرات شدیداللحنتری در مورد بیت کوین به کار برده است: «شما نمیتوانید انتظار داشته باشید که تجارتی را بسازید که در آن مردم بر روی هیچ سرمایه گذاری کنند. این کار پایان خوشی ندارد در آخر ممکن است شخصی کشته شود و در آن وقت است که دولت در این زمینه دخالت میکند.»
ولی تمام میلیاردرها هم بر ضد Bitcoin سخن نگفتهاند. مارک کوبان گفته است با اینکه قیمت ارز دیجیتال بسیار بیثبات است ولی او به تازگی در این زمینه سرمایه گذاری کرده است. ریچارد برنسون نیز نظرات خوش بینانه تری در مورد ارز دیجیتال دارد.
دوقلوهای ثروتمند و یک نوجوان باهوش
یکی از جالبترین سرمایه گذاران در بیت کوین کمرون و تایلر وینکلواس (دوقلوهای فارغ التحصیل از هاروارد که مارک زاکربرگ را به خاطر سرقت ایده فیسبوک از آنها، متهم کرده بودند) میباشند. آنها ۱۱ میلیون دلار Bitcoin را در سال ۲۰۱۳ خریداری کردند این مبلغ در آن زمان یک درصد تمام بیت کوینهای در حال گردش بود. هنگامی که ارزش بیت کوین در دسامبر به ۱۱ هزار دلار رسید، این دوقلوها به اولین میلیاردرهای بیت کوینی تبدیل شده بودند. دوقلوهای وینکلواس از مراکز قانون گذاری دولتی درخواست کرده بودند که صرافی دولتی Bitcoin را پایه گذاری کند. مقامات دولتی این ایده را نپذیرفتند.
یک سرمایه گذار دیگر نیز اریک فینمن است که در سن ۱۴ سالگی هزار دلار Bitcoin خریداری کرده و حالا به یکی از جوانترین میلیونرها تبدیل شده است.
سلبریتیهای طالب بیت کوین
سلبریتیها هم هیجان خود را برای خرید ارزهای دیجیتال نشان دادهاند. گویینت پالترو بازیگری است که برای یک کیف پول دیجیتال به نام ابرا (Abra) تبلیغ میکند و اشتون کوچر، ناس و فلوید میودر در استارتآپهای Bitcoin سرمایه گذاری کردهاند.
پشتیبانی از طرف موسسه مالی بزرگ
در آگوست سال ۲۰۱۷ موسسه Fidelity Investments در میان حامیان Bitcoin در وب سایت این شرکت اجازه میداد تا مشتریان میزان سپرده خود را که در کیف پولهای کوین بیس (Coinbase) نگهداری میشد مشاهده کنند. مدیر اجرایی این شرکت به خبرنگاران گفته است با این تجربه مشتریان ما میتوانند با ارزهای دیجیتال بیشتر آشنا شوند و شاید بخواهند در زمینه آن سرمایه گذاری کنند.»
یک بحران دشوار
در آگوست سال ۲۰۱۷ بیت کوین بر اثر چندین مشکل از جمله کمبود میزان تراکنشهایی که میتوانست در یک ثانیه انجام دهد با بحران روبرو شد. در واقع این ارز دیجیتال به دو قسمت تقسیم شد که یک قسمت آن بیت کوین کش (Bitcoincash) نام گرفت. راب ماروی از شرکت PCMag این اتفاق را به این شکل توضیح میدهد: «بحران بیت کوین هنگامی به وجود آمد که کسی نمیدانست حفظ ذات غیرمتمرکز و مستقل بیت کوین مهمتر است یا سرعت بخشیدن به انجام تراکنشهایی که به وسیله این شبکه صورت میگرفت.» Bitcoin کش با بزرگتر کردن بلوکها اجازه میدهد که تعداد تراکنشهای بیشتری در یک ثانیه انجام شود.
مورد تعجب انگیز
در پایان نوامبر سال ۲۰۱۷ ارزش بیت کوین به هر واحد ۱۰ هزار دلار رسیده بود. در آن زمان ۱۶/۷ میلیون Bitcoin در گردش بود و بازار ارزهای دیجیتال در تاریخ ۲۸ نوامبر سال ۲۰۱۷ به میزان ۱۶۷, ۱۵۶, ۵۸۵, ۸۴۰ دلار ارزش داشت که بالاتر از ارزش کمپانیهای دیزنی، مک دونالد یا IBM است.
تجارت عمومی
از ماه دسامبر راه دیگری برای سرمایه گذاری در بیت کوین بدون نیاز به مالکیت آن به وجود آمده است. در دهم دسامبر سال ۲۰۱۷ سهام Bitcoin در سایت Cboe که یک صرافی شیکاگویی است، ارائه شد که در آن بر طبق قراردادهای مالی خریدار میتواند سهامی از این ارز دیجیتال را خریداری کند و فروشنده نیز میتواند سهامی از این ارز دیجیتال را بفروشد. آنچه این قراردادها میتواند برای آینده بیت کوین به همراه داشته باشد نامشخص است ولی برخی میگویند که این حرکت باعث میشود بازار پر آشوب Bitcoin مقداری تثبیت شود.
قیمت پنهان بیت کوین
فرآیند ایجاد Bitcoin که به آن استخراج Bitcoin گفته میشود فرآیندی است که انرژی زیادی نیاز دارد و تعداد زیادی از استخراج کنندگان با ابزارهای تخصصی، این فرایند را انجام میدهند. این انرژی کامپیوتری به سیستمهای تولید الکتریسیته در سراسر دنیا وابسته است و در برخی از کشورها مانند چین این سیستمها هنوز هم به وسیله زغال سنگ برق تولید میکنند.
سایت powercompare ارائه دهنده خدمات مقایسهای مصرف برق اعلام کرده که فرایند استخراج Bitcoin بیش از ۱۵۹ کشور از جمله ایرلند و بیشتر کشورهای آفریقایی، الکتریسیته مصرف میکند. مصرف برق همه استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۱۸ بیش از استفاده برق در کل کشور آرژانتین بوده است.