عصر آخرین یکشنبه دسامبر سال گذشته میلادی، درست زمانی که قیمت‌های سر به فلک کشیده ارزهای دیجیتال جهان را دیوانه کرده بود، تجار بسیاری پای کامپیوترهای خود میخ کوب شده بودند تا شاهد آغاز درخشش خروجی جدید مالی خود باشند. معاملات آتی (Bitcoin Futures) بیت کوینی راس ساعت ۵ عصر به وقت شیکاگو در بازار جهانی Cboe در این ایالت آغاز شدند. این معاملات به سرمایه گذار فرصت می دهند تا بر روی قیمت چیزی نوعی شرط بندی انجام داده و زمان سر رسیدن زمان قرارداد آن کالا را به همان قیمتی که در گذشته بر سر آن معامله شده تحویل بگیرد. بزرگان صنعت ارزهای دیجیتال امیدوارند تا این شیوه معامله به جریان اصلی معاملات بیت کوینی بدل شده و بخش بیشتری از سرمایه گذاران جذب این شیوه معاملات بیت کوین شوند. طی ماه‌های منتهی به آغاز این معامله ابداعی، قیمت بیت کوین ناگهان سر به فلک گذاشت.
پس از انتشار برنامه های Cboe و گروه CME در اوایل آگوست، قیمت بیت کوین تنها طی چند ماه ۶۰۰ درصد افزایش یافت و این افزایش قیمت‌ها تا اواسط ماه دسامبر ادامه داشت. از آن زمان به این سو، بیت کوین بیش از نیمی از ارزش آن زمان خود را از دست داده است.
به گفته «مایکل یونتیک»، معاون بخش ارزهای دیجیتال شرکت بین المللی تکنولوژی‌های تجاری در شیکاگو، دلیل این سقوط قیمت را ارائه بیت کوین فیوچرز به عنوان نسخه جدید درمانی گروه CME برای به تثبیت رساندن قیمت بازار بود که تنها چند ساعت پس از انتشار این نوع قراردادها، قیمت بیت کوین رو به سقوط گذاشت.
به گفته این کارشناس ارشد حوزه ارزهای دیجیتال، هزاران تن از مردم انتظار داشتند این شکل جدید قراردادها آن چنان رونق بگیرد که روزانه تعداد بسیاری از آنها توسط مشتریان امضا شود. درحالی که بازار آمادگی لازم برای پذیرش چنین شوکی را نداشت.
ده ماه پس از ابداع بیت کوین فیوچرز، اکنون بسیاری از مردم این نوع قراردادها را به چشم رویایی دست نیافتنی نگاه می کنند. دو شرکت Cboe و CME تنها بیش از ۹ هزار قرارداد از این مدل را ظرف مدت یک روز با مشتریان با وعده تحویل بیت کوین در سه ماهه سوم سال جاری میلادی به امضا رساندند. به گفته «کرایگ پیرونگ»، استاد دانشگاه هوستون، بازیگران سازمانی همچنان در حاشیه بیت کوین باقی مانده‌‌اند و تا زمانی که قراردادهای بیت کوین فیوچرز جان نگیرد، حجم قابل توجهی از آنها باز هم حضور خواهند داشت.
تعداد متوسط قراردادهای روزانه امضا شده در CME از ۵ هزار قرارداد در سه ماهه سوم سال گذشته میلادی به ۳۵۰۰ قرارداد در سه ماهه قبل در سال جاری تقلیل یافته است. با اینکه به گفته مدیر اجرایی CME، تعداد کل قراردادهای تجاری امضا شده توسط این شرکت رقمی بیش از ۱۸ میلیون قرارداد در روز در زمینه بسیاری از کالاها از روغن گرفته تا طلا بوده، بیت کوین بخش بسیار کوچکی از این قراردادها را به خود تخصیص داده است.
در شرکت سرمایه گذاری Cboe هم همین اتفاق مشابه رخ داده است. «کریس کونکانون» مدیر عملیاتی این شرکت می گوید: من کمی شوک شده‌ام. توجه به این بازار را با سایز آن قیاس کنید. تمامی حجم بازار ارزهای دیجیتال تنها یک پنجم سهام اپل است. با اینحال کل ارزش سهام اپل رقمی حدود ۱ تریلیون دلار است. اما ارزش سهام ارزهای دیجیتال با آن سایز کوچک حدود ۲۱۰ میلیارد دلار است.
حال با توجه به آمار و اطلاعات ارائه شده در بالا می توان به سادگی متوجه این موضوع شد که با توجه به تعداد سهام اندک شرکت‌های ارزهای دیجیتال در برابر ارزش کل سهام آنها، پس قیمت سهام این دسته از ارزها برای بسیاری از افراد در قیاس با قیمت قید شده در قراردادهای آینده بسیار گران تر است.
پیرونگ می‌گوید موسسات بزرگ تمایل دارند که حجم زیادی از بازار قراردادهای آتی را تصرف کنند و این درحالیست که آنها از قراردادهای بیت کوین آتی جا مانده‌‌اند. با کالاهایی مانند ذرت و گندم، کشاورزان بزرگ و تولید کنندگان کشاورزی، علاوه بر سوداگران، از قراردادهای آتی برای جلوگیری از خطر متضرر شدن خود استفاده می کنند تا بتوانند بر روی کسب و کار خود تمرکز کنند. وی معتقد است: بیت کوین با فقدان هرگونه مصونیت (تجاری) مواجه است و واقعا هیچ توجیه اقتصادی برای ایجاد قراردادهای آتی یا همان پیش فروش بیت کوین برای این ارز دیجیتال وجود ندارد.
این استاد دانشگاه می افزاید: برای مشتریان طبیعی بیت کوین، قراردادهای آتی یا معنایی نداشته و یا اصلا نیازی به آن ندارند. ممکن است (قیمت ها) یک روز دیگر عوض شود. بسیاری از موسسات تجاری با احتیاط در این زمینه قدم بر می‌‌دارند.
به گفته یونتیک، اما اگر طرح قرارداد آینده شرکت های Cboe و CME بیش از حد انتظار پیش نرود، باز هم آنها شکست نخورده‌‌‌‌‌اند. حجم مبادلات بسیاری از کالاها در ابتدا بسیار کم بوده است. بسیاری از آنها حتی در همان هیاهو و هیجان اولیه از بین رفته‌‌اند. اما با این حال، به نظر می رسد قراردادهای آتی بیت کوین بر اساس آمار و اطلاعات موجود شش ماهه ، یکی از خروجی‌های موفق ما باشند.
«برد کوپپن» مدیر بخش تجارت ارزهای دیجیتال در شرکت CMT می گوید: قراردادهای آتی شرکت Cboe به نام VIX Futures که این شرکت در سال ۲۰۰۴ از آن رونمایی کرد، به تجار این فرصت را می دهد تا ریسک آسیب پذیری خود در معاملات بازار سهام را کاهش دهند و البته مدت زمان زیادی هم طول کشید تا این پروژه موفق شود. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی نشریه بلومبرگ که از طریق خود شرکت Cboe تامین شده است، تعداد این قراردادها تا سال ۲۰۱۰، از حدود ۱۰ هزار قرارداد در روز تجاوز نمی‌کرد. اما این قراردادها اکنون یکی از موفق‌ترین خروجی‌های شرکت Cboe به حساب می‌آیند.
وی همچنین در خصوص ارزهای دیجیتال افزود: این قراردادهای آتی بیت کوینی نیز در همین مسیر به پیش می روند. تنها مشکل این است که مردم سرگذشت و ماجرای پر پیچ و خم VIX را فراموش کرده‌‌اند.
به گفته وی به نظر می رسد قراردادهای آتی بعدی بر روی ارز دیجیتال اتریوم منعقد شوند. حتی شرکت CME در ماه مه سال جاری اعلام کرد که این شرکت در حال آماده سازی لیست قیمت‌ها بوده و برنامه‌ای مشابه برای اتریوم طراحی کرده است.
Cboe نیز در گزارشی جداگانه اعلام کرده که هدف بعدی قراردادهای آتی این شرکت، ارز دیجیتال اتریوم است.
در همین حال شرکت بزرگ IEI که بزرگترین رقیب Cboe و CME به حساب می آید، از ابداع قراردادهای آتی خود با نام Bakkt خبر داده است.
با وجود تمامی توجهات روزافزون شرکت های بزرگ سرمایه گذاری جهان به سمت ارزهای دیجیتال، پیرونگ همچنان معتقد است هیچ آینده‌ای برای بازار قراردادهای آتی مبتنی بر ارزهای دیجیتال در کوتاه مدت وجود ندارد.