هر انسانی در جامعه نیاز به پرداخت تراکنش‌های مالی دارد و نمی‌تواند از این قاعده دور شود. بخش اعظمی از زندگی هر انسان در فعالیت‌های اقتصادی طی می‌شود و مردم ناگریز‌ند که کارمزد‌های زیادی را بابت این تراکنش‌ها پرداخت کنند. زمانی که آنها بتوانند کارمزد‌های اقتصادی زندگی شان را کمتر کنند، زندگی شان بهبود پیدا خواهد کرد و کیفیت بهتری در زندگی شان خواهند داشت. در دنیای پیچیده اینترنت، فناوری‌های زیادی معرفی شده است که زندگی انسان را راحت‌تر کرده‌اند. استلار یا Stellar هم یکی از این پلتفرم‌هایی است که به دنبال کیفیت بهتر زندگی انسان‌ها است. استلار تراکنش‌های مالی را بدون دریافت هیچگونه هزینه ای انجام می‌دهد و اعلام کرده است که به دنبال گسترش سیستم مالی و افزایش دانش مردم در دنیای اقتصاد به طور رایگان است.
دو شخص به نام Joyce Kim و Jed McCaleb که در استارتاپ Stripe فعالیت می‌کنند، سازنده‌های پلتفرم استلار هستند. آنها استلار را در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی کردند و به دنبال نوعی پروتکل بودند که بتواند جا به جایی پول کاربرها را بدون هرگونه کارمزد انجام دهد. استلار مانند بیت کوین و ارزهای دیگر یک دفتر وسیع مرکزی دارد که باعث می‌شود کاربرها دیگر نیازی به بانک‌ها و موسسه‌های مالی نداشته باشند و به طور مستقل فعالیت‌های اقتصادی شان را انجام دهند.
استلار در ابتدا بر اساس ریپل فعالیت می‌کرد اما توسعه دهنده‌های آن با ایجاد چندین تغییر در کدهای پلتفرم باعث شدند که استلار خود نیز یک فورک جدا شود و به طور جدا فعالیت کند. کاربرها در این شبکه مانند یک سرور هستند که با استفاده از برنامه‌های استلار، با کاربرهای دیگر ارتباط برقرار می‌کنند. استلار برای خود یک ارز محلی به نام XLM دارد که از الگوریتم اثبات سهم یا PoS استفاده می‌کند و به طور کلی ۱۰۰ میلیارد توکن دارد که سالانه ۱ درصد تورم به آن اضافه می‌شود.
توکن XLM
توکن XLM یا Lumens در سال ۲۰۱۵ ایجاد شد. البته این توکن در ابتدا همان استلار نام داشت اما در سال ۲۰۱۵ بنا به تغییراتی که در پلتفرم ایجاد شد، تبدیل به XLM شد. این توکن‌ها در برابر حملاتی مانند Ddos ایستادگی می‌کنند. هر کاربر برای هر تراکنشی که انجام می‌دهد کارمزد بسیار کمی از طریق توکن خود استلار یعنی XLM باید پرداخت کند که همین کارمزد کم، باعث می‌شود اسپم و حملات دی داس در پلتفرم ایجاد نشود. همچنین کاربر حداقل ۲۰ توکن XLM را باید در حساب خود داشته باشد تا بتواند فعالیت‌های اصلی اش را انجام دهد. همچنین این توکن در تبدیل ارزها، به پلتفرم و کاربر کمک می‌کند. از این توکن در همان ابتدا ۱۰۰ میلیارد تولید شد.
پلتفرم استلار برای اینکه به ثبات برسد، قوانین خاصی برای سرمایه گذار‌های شخصی و توسعه دهنده‌های استلار ایجاد کرد. آنها مقدار توکنی که در دسترس این سرمایه گذار‌ها داده بودند را تقسیم بندی کردند و اعلام کردند که هر شخص باید تا ۵ سال توکن خود را نگهداری کند و آن را نفروشد. چنین قانونی باعث می‌شد که استلار به یک قیمت ثابت برسد و در شوک‌های اقتصادی دچار تورم نشود. البته ممکن است خود توسعه دهنده‌های استلار بخشی از توکن را وارد مزایده کنند و با قیمت بالایی به فروش برسانند که عملا ضرری برای سیستم نخواهد داشت و سود بیشتری خواهد رساند. استلار به وسیله توکن خود به هر کاربر اجازه می‌دهد که تراکنش‌های شخصی خود را ایجاد کنند و محدودیتی از این بابت وجود نخواهد داشت.
کارمزدی که در پلتفرم استلار وجود دارد، بسیار کم ارزش است. در حقیقت شما با هر توکن XLM می‌توانید حدود ۱۰۰ هزار تراکنش انجام بدهید و این عملا هیچگونه ضرری برای کاربر نخواهد داشت. توسعه دهنده‌های استلار این کارمزد‌ها را به عنوان ذخیره مالی استفاده نمی‌کنند بلکه آنها را در تورم سالانه استلار استفاده می‌کنند تا قیمت استلار تغییر خاصی نکند. به همین علت می‌توان گفت استلار اصلا هیچ کارمزدی ندارد زیرا کارمزد‌های آن مبلغ بسیار ناچیزی است که به چشم هم نمی‌آید.
از تمام دارایی توکن استلار، ۵ درصد آن به سازمانی بخشیده می‌شود که برنامه‌های مشخص شده ای برای پلتفرم چیده است و توسعه دهنده‌ها را مدیریت می‌کند. آن ۹۵ درصد دیگر توکن‌ها در سیستم جاری است و در گردش مالی کاربرها قرار دارد. طبق برنامه ای که این سازمان مدیریت کرده است، ۵۰ درصد از توکن میان کاربرهایی که به دنبال این توکن هستند تقسیم می‌شود و باقی توکن‌ها بین سرمایه گذاران و سیستم‌های مالی وابسته به آن، تقسیم می‌شود. این مدیریت باعث می‌شود که عدالت در توکن‌های استلار ایجاد شود و از انبوه سازی مالی جلوگیری شود.
بسیاری از کاربرها زمانی که با توکن‌های استلار مواجه شدند، برای شان سوال شده بود که چرا استلار سکه‌های خود را به طور رایگان میان مردم و دیگر موسسه‌ها اهدا می‌کند. استلار در پاسخ به چنین شکی گفته است که هدف اصلی استلار در همان ابتدا هم گسترش یک سیستم مالی کم هزینه در میان مردم بوده است و اهدای سکه‌های استلار باعث می‌شود که جوامع زیادی به این شبکه روی بیاورند و از این سیستم مالی استفاده کنند. این بخشندگی باعث می‌شود که سیستم مالی استلار گسترش زیادی پیدا کند.
سوال دیگری که برای کاربرهای استلار ایجاد شده است این است که اگر توکن‌های XLM رایگان است پس چرا کاربرها برای استفاده از آن باید مبلغی را پرداخت کنند. جواب این سوال کاملا ساده است اما به چند بخش تقسیم می‌شود. در ابتدا شما با خریدن سکه‌های استلار، به ایجاد تراکنش‌های خود کمک کرده اید زیرا هر تراکنش نیاز به پرداخت توکن خود استلار دارد. در بخش بعدی شما با خرید این سکه به توسعه سیستم استلار کمک کرده اید که عملا باعث بهبود شبکه خواهید شد و در نهایت هم باید بدانید که سکه‌های استلار هم روزی تمام می‌شود و برای انجام فعالیت‌های استلار به توکن آن نیاز خواهید داشت که نوعی سرمایه برای شما در آینده حساب می‌شود.
عملکرد شبکه استلار
استلار هم مانند شبکه اینترنت فعالیت می‌کند. در حقیقت استلار سرور‌های مختلفی را در سطح جهان برای خود راه‌اندازی کرده است و پلتفرم خود را بر روی آنها اجرا کرده است. چنین کاری باعث غیرمتمرکز شدن استلار شده است. استلار دارایی مردم را در این سرورها ذخیره می‌کند و بر روی هر سرور یک کپی مشخص شده ای از استلار وجود دارد. در نهایت حاصل تمامی این‌ها یک دفتر غیرمتمرکز استلار خواهد شد. هر کاربری که در استلار فعالیت می‌کند می‌تواند یک سرور برای خود راه اندازی کند که باعث پیشرفت شبکه استلار خواهد شد. سرورها برای اینکه بتوانند تراکنش‌های خود را تایید کنند، هر ۲ ثانیه با همدیگر ارتباط پیدا می‌کنند که به چنین الگوریتمی، توافق جمعی می‌گویند.
دفتر کل استلار، توکن‌های هر کاربر را به عنوان اعتبار نزد خود نگهداری می‌کند و می‌تواند این توکن را میان کاربرها ارسال کند. استلار یک صرافی غیرمتمرکز برای خود راه‌اندازی کرده است که باعث شده است کاربرها بتوانند اعتبارات خود را به صورت دلار یا یورو به کاربرهای دیگر ارسال کنند و نیازی به صرافی‌های دیگر و کارمزد‌های زیاد نداشته باشند.
در همان ابتدا بیان شد که استلار یک شبکه غیرمتمرکز است. یعنی از تعداد فراوانی نود تشکیل شده است که در سیستم‌های زیادی وجود دارند. این باعث می‌شود که تراکنش‌ها و توکن‌ها در یک مرکز مشخص شده ای وجود نداشته باشند و نتوان آنها را هک کرد. مزیت دیگر نود‌ها این است که به طور مستقل و جداگانه فعالیت می‌کنند و اگر چند نود از کار افتاد، نود‌های دیگر می‌توانند به فعالیت شان ادامه دهند و همین باعث می‌شود که هیچ موقع پلتفرم غیرفعال نشود. هر چقدر که تعداد نود‌ها در شبکه بیشتر باشد، پلتفرم با قدرت بیشتری به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
تمام سرور‌هایی که در استلار فعالیت می‌کنند، یک کپی از اطلاعات شبکه استلار را در خود نگهداری می‌کنند. این کار باعث می‌شود که شبکه استلار به طور غیرمتمرکز فعالیت خود را ادامه دهد. به چنین فعالیتی، توافق جمعی می‌گویند. مثلا فرض کنید که می‌خواهید برای یک کاربر، ۱۰ دلار به حساب او واریز کنید. زمانی که شما این تراکنش را ایجاد می‌کنید، استلار نیاز دارد که تراکنش شما را تایید کند. حال سرورها بر اساس همان کپی که قبلا گرفته‌اند، حساب شما را بررسی می‌کنند و اگر تراکنش شما صحیح باشد، انتقال را انجام می‌دهند. تمام این روند‌ها به دلیل توافق جمعی حدود دو الی سه ثانیه طول می‌کشد.
در این میان برخی از توسعه دهنده‌ها و کاربرها به عنوان مجری عمل می‌کنند. در حقیقت آنها مانند یک پل میان کاربرها و شبکه استلار هستند. کاربرها ارزهای خود را به این افراد واگذار می‌کنند و به آنها اعتماد دارند و زمانی که تراکنشی ایجاد می‌شود، این افراد وظیفه دارند که تراکنش را بررسی کنند و آنها را تایید کنند.
صرافی که در پلتفرم وجود دارد، تمام فعالیت‌های ارزی شما را که به تبدیل ارز مربوط است انجام می‌دهد. این صرافی ارز شما را درون خود نگهداری می‌کند و به ارزی که می‌خواهید تبدیل می‌کند. صرافی برای هر ارز یک دفتر مشخص شده ایجاد می‌کند که به آن دفتر سفارش می‌گویند. مثلا اگر کاربر می‌خواهد یورو‌های خودش را بیت کوین تبدیل کند، می‌تواند به آن دفتر سفارش مراجعه کند و آن را به فروش برساند. افرادی که می‌خواهند ارزی را خریداری کنند هم به آن دفترها مراجعه می‌کنند و ارز مورد نظر خود را از فروشنده دریافت خواهند کرد. در حقیقت صرافی تنها پروتکلی برای خرید و فروش کاربرها است که اعتماد سازی را میان کاربرها ایجاد می‌کند.
فعالیت دیگر این صرافی نیز تبدیل خودکار ارزها است. مثلا شخصی می‌خواهد دلار خود را به صورت یورو به شخصی ارسال کند. این صرافی درون خود دلار را تبدیل به یورو می‌کند و سپس به فرد گیرنده یورو ارسال می‌کند. همچنین در این روش کارمزد بسیار کمی از فرستنده دریافت می‌شود که بسیار به صرفه است.
والت استلار
هر کاربر برای اینکه بتواند توکن‌های خود را در محل مشخص شده نگهداری کند نیاز به یک والت دارد. والت‌ها مانند همان کارت‌های بانکی در دنیای حقیقی عمل می‌کنند و توکن‌های کاربر را درون خود نگهداری می‌کنند. از طریق والت می‌توان علاوه بر نگهداری توکن، توکن را به شخصی انتقال داد یا با ارائه کلید عمومی والت، از شخصی توکن دریافت کرد. سه والت معتبر برای استلار وجود دارد که در بخش زیر بیان شده است:
- org: خود سایت استلار نیز به کاربرها والت ارائه می‌دهد. هر والت یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی دارد که از کلید عمومی برای دریافت توکن استفاده می‌شود و کلید خصوصی به کل والت دسترسی دارد که هرگز نباید کلید خصوصی را به کسی ارسال کرد زیرا می‌تواند به والت شما دسترسی پیدا کند و اگر بخواهد کلاهبرداری کند. این والت علاوه بر ارائه کلید، امکانات دیگری برای توکن به شما ارائه می‌دهد و از طریق الگوریتم‌های مختلف، امن شده است.
- Centaurus Android wallet: این والت برای موبایل‌های اندروید ایجاد شده است. شما با نصب این برنامه می‌توانید از طریق موبایل خود یک والت داشته باشید. این برنامه به طور خودکار یک والت برای کاربر ایجاد می‌کند و از طریق کلید خصوصی، والت را در موبایل مدیریت می‌کند.
- Scotty’s wallet: این والت بر اساس وب و مرورگر فعالیت می‌کند. تمام استاندارد‌های استلار در این والت وجود دارد و شما با نصب این والت می‌توانید از طریق مرورگر خود، توکن‌های تان را مدیریت کنید و به آنها دسترسی لازم داشته باشید.
والت‌های دیگری هم برای توکن‌های استلار معرفی شده است که هرکدام ممکن است ریسک زیادی برای توکن داشته باشد. والت‌هایی که در بخش بالا معرفی شد، بهترین والت‌های استلار تا به امروز هستند و از رمزنگاری های مناسبی برای امنیت توکن‌ها استفاده می‌کنند. مهم‌ترین مسئله برای هر والتی این است که بتواند امنیت توکن‌های هر کاربر را به خوبی تضمین کند. همچنین شما می‌توانید از برخی صرافی‌ها هم به عنوان والت استفاده کنید. صرافی‌های مختلفی مانند بایننس یک والت درون خود برای کاربر ایجاد می‌کنند که البته این روش برای ایرانی‌ها مناسب نیست زیرا امکان بلوکه شدن توکن وجود دارد.
